Β΄ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

1.    Γενική θεώρηση - Στόχοι

Ο ελληνικός τουρισμός αποτελεί ένα τομέα που συνεισφέρει πολλαπλά στην οικονομία σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας που παράγει παραγωγικές δραστηριότητες και Εθνικό πλούτο, ένα σύνολο δηλαδή οικονομικών αγαθών. Ο πλούσιος εθνικός φυσικός και πολιτισμικός πλούτος, η ποικιλία, το ευχάριστο κλίμα και η φιλοξενία αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα που εξηγούν την μέχρι τώρα τουριστική ανάπτυξη αλλά και αναδεικνύουν τα σημαντικά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης του τουρισμού στη χώρα μας.

Όμως  μετά από τις πρωτοβουλίες του κράτους και πρωτοποριακές πρακτικές των εκάστοτε υπουργών Τουρισμού και τελευταία ιδία της ανοιχτόμυαλης και καινοτόμου Έλενας Κουντουρά, ο Τουρισμός εξελίχτηκε δυναμικά με προοπτική και στρατηγικό όραμα. 

Επί υπουργίας της πιονέρου Έλενας Κουντουρά.  Ο τουρισμός ανέκτησε τον πρωτοποριακό και δυναμικό του ρόλο. Γι’ αυτό πρωταρχικός στόχος ήταν η ριζική αναδιάρθρωση και απελευθέρωση του τομέα, με τρόπο που μεγιστοποίησε τα οικονομικά αλλά και πολιτιστικά οφέλη στην χώρα, συνέβαλε στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και γενικότερα έγινε ένας μεγάλος μοχλός ανάπτυξης.

Επί υπουργίας Έλενας Κουντουρά, ο Τουρισμός της Ελλάδος, έγινε περισσότερο ανταγωνιστικός, καλύτερος και περισσότερο ποιοτικός. Ο τρόπος παρέμβασης του κράτους είναι ρεαλιστικός και λαμβάνει υπόψη τις δυνατότητές του, τα διαρθρωτικά προβλήματα του τουρισμού, τις διεθνείς προοπτικές και τις δυνατότητες των επιχειρήσεων.  Το κράτος σήμερα δρα και ως εγγυητής ποιότητας για τους επισκέπτες αλλά και ως δημιουργός της υποδομής που απαιτείται. Ήδη παίρνει πρωτοβουλίες, ενθαρρύνει και διευκολύνει την ανάπτυξη των πρωτοβουλιών του ιδιωτικού τομέα. Αυτό που σήμερα χρειάζεται η χώρα είναι μια  ρεαλιστική και ο λ ο κ λ η ρ ω μ έ ν η   π ο λ ι τ ι κ ή  για τον τουρισμό, χωρίς κομματικές αγκυλώσεις και παρεμβάσεις.

2.     Προβλήματα - Προκλήσεις

Η έντονη και ουσιαστική κρατική παρέμβαση, οδήγησε τον Τουρισμό στο αποκορύφωμα της απόδοσής του:

v   Η κυβέρνηση διαθέτει ολοκληρωμένη τουριστική πολιτική με στόχο της ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ποιότητας του ελληνικού τουρισμού, έχει υψηλής σημασίας στρατηγική για το μέλλον του τουρισμού που αντανακλάται και στις προτεραιότητες για την τουριστική προβολής της χώρας.

Τα μεγάλα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, η φύση, οι παραλίες, τα μικρά νησιά, οι παραδοσιακοί οικισμοί, οι ιστορικοί και αρχαιολογικοί χώροι, η ακτινοβολία, η συμβολή του Ελληνικού πολιτισμού και η Αρχαία Άμεση και Συμμετοχική Δημοκρατία και πολλά άλλα πλεονεκτήματα, είναι το σύνολο των επιχειρημάτων μας για την μοναδικότητα του Ελληνικού Τουρισμού.  

Ο τουρισμός ως σύμπλεγμα δραστηριοτήτων έχει άμεση συσχέτιση με άλλους κλάδους και τομείς. Ως εκ τούτου επηρεάζεται άμεσα και απο τις γενικότερες διαρθρωτικές αδυναμίες των άλλων κλάδων της οικονομίας που υστερούν εμφανώς. Στο πλαίσιο αυτό σημαντικός είναι ο ρόλος των συγκοινωνιών, της τεχνικής υποδομής, των εξυπηρετήσεων.  Δραματική επίπτωση έχει και η ανυπαρξία πολεοδομικής πολιτικής και διαδικασιών εφαρμογής των όποιων πολεοδομικών διατάξεων.

Οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν με τρόπο αποτελεσματικό, είτε μέσω των αναπτυξιακών νόμων, είτε μέσω άλλων προγραμμάτων τις αυξημένες ανάγκες για χρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού και επέκτασης των ήδη υπαρχόντων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, που λειτουργούν νόμιμα.

Αλλαγές στην τουριστική ζήτηση, προς την κατεύθυνση του επιλεκτικού τουρισμού και των ειδικών μορφών, για τουρισμό δράσης και περιπέτειας, επαφής με την φύση, την τοπική κοινωνία, τον πολιτισμό, συνεδριακό τουρισμό, ναυταθλητισμό, κλπ επιβάλουν ενα αναπροσανατολισμό του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος επί τη βάσει μιας αποκεντρωμένης ανάπτυξης, στηρίζοντας τοπικές – περιφερειακές πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα και άλλων, εξασφαλίζοντας ενα σωστό πλαίσιο οργάνωσης και ανάπτυξης της τουριστικής δραστηριότητας με καθαρούς κανόνες και επί τη βάσει αρχών ολοκληρωμένης ανάπτυξης για τις ιδιωτικές επενδύσεις, τις υποδομές (π.χ. προσβάσεις, τηλεπικοινωνίες, κλπ.), εξυπηρετήσεις (π.χ. υγείας, κλπ.) και κεφάλαια - τραπεζική πίστη, κλπ απελευθερώνοντας τον δυναμισμό της ελληνικής κοινωνίας. 

Ένα μεγάλο θέμα για το οποίο δεν έχει δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα είναι ο εσωτερικός τουρισμός που εκτιμάται για πολλές χώρες ότι είναι σε μεγέθη εξίσου σημαντικός όσο ο διεθνής τουρισμός.  Ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο αυτό έχουν οργανωτικά μέτρα (π.χ. περίοδοι χειμερινών διακοπών κλπ) που ενισχύουν την ανάπτυξη του εσωτερικού τουρισμού και την διάχυσή του στις ελληνικές περιφέρειες.

Η Ελλάδα, παρ’ ότι χώρα τουριστική που επιθυμεί να είναι ανταγωνιστική και να παρέχει υπηρεσίες ποιότητας, δεν διαθέτει ακόμα αντικειμενικό σύστημα κατάταξης για την κατηγοριοποίηση των ξενοδοχειακών καταλυμάτων, ώστε και να προστατεύεται ο καταναλωτής, αλλά και να εξασφαλίζονται συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού στην παροχή υπηρεσιών. Το φαινόμενο με τα παράνομα τουριστικά δωμάτια και την εκμετάλλευση των τουριστών  χαμηλού εισοδήματος συνεχίζει να υφίσταται με τεράστιες ζημιές στην ανάπτυξη του κλάδου μακροπρόθεσμα. Οι τελευταίες εξαγγελίες περί ανάπτυξης τέτοιου συστήματος μάλλον θα αναμείνουν αρκετά την εφαρμογή των.

3.    Στρατηγικοί - μακροπρόθεσμοι στόχοι

Βασικοί στόχοι για τον τουρισμό είναι:

v   Η διεύρυνση της συμβολής του τουρισμού στην ελληνική οικονομία

v   Η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος

v   Η μεγιστοποίηση της συμβολής του τουρισμού στην τοπική-περιφερειακή ανάπτυξη

Για την επίτευξη των στόχων αυτών απαιτείται σε μεσοπρόθεσμη βάση:

v   Αναβάθμιση των τουριστικών υπηρεσιών μέσω εκπαίδευσης και κατάρτισης, οργάνωσης και στήριξης της ανάπτυξης των τουριστικών επιχειρήσεων, κλπ.

v   Βελτίωση της τεχνικής υποδομής και των εξυπηρετήσεων στους διεθνείς τουριστικούς προορισμούς

v   Οργάνωση της τουριστικής ανάπτυξης μέσω στρατηγικών σχεδίων σε αναπτυσσόμενους τουριστικούς προορισμούς

v   Δημιουργία ευέλικτου μηχανισμού επιτελικού σχεδιασμού της τουριστικής πολιτικής σε τοπικό-περιφερειακό επίπεδο

v    

Τα μέσα επίτευξης των μεσοπρόθεσμων στόχων περιλαμβάνουν:

Θεσμικές –οργανωτικές ρυθμίσεις σχετικά με :

v   αναβάθμιση του ΕΟΤ, με βάση ορθολογικά σχήματα οργάνωσης.

v   υλοποίηση των απαιτήσεων για ένα στρατηγικό σχεδιασμό που θα περιλαμβάνει και την κατάρτιση-παρακολούθηση επιχειρησιακού επιτελικού σχεδίου (Γ΄ ΚΠΣ).

v   την σωστή εποπτεία όλου του κλάδου, αρχίζοντας από την αντικειμενική και κατά τα διεθνή πρότυπα αξιολόγηση όλων των τουριστικών υπηρεσιών, περιλαμβανομένων φυσικά των ξενοδοχειακών μονάδων.

v   την τουριστική προβολή σε εθνικό-τοπικό επίπεδο

Οικονομικά κίνητρα σχετικά με :

v   τον εκσυγχρονισμό των τουριστικών μονάδων

v   την αναβάθμιση των τουριστικών υπηρεσιών

Ανάπτυξη της τουριστικής υποδομής με :

v   αναβάθμιση της τεχνικής υποδομής στους τουριστικούς προορισμούς.

v   ανάδειξη τουριστικών προορισμών για ειδικές μορφές τουρισμού.

v   ανάπτυξη τοπικών-περιφερειακών στρατηγικών σχεδίων.

4.    Άξονες δράσης

Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου με ειδικά προγράμματα για το χειμώνα (ορεινού, θεραπευτικού, κλπ). Σε όλους μας είναι γνωστό το μεγάλο  διαρθρωτικό πρόβλημα του Ελληνικού Τουρισμού που είναι η εποχικότητά του.

Προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού.  Συνεδριακός Τουρισμός, Ιαματικός, Αθλητικός, κλπ.. Ενισχύσεις σε επιχειρήσεις, τοπικά σχέδια ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης, παρεμβάσεις μέσω Γ΄ ΚΠΣ, κλπ.

Θεσμικές ρυθμίσεις για την εξυγίανση των επιχειρήσεων. Οι ελληνικές επιχειρήσεις παραμένουν έρμαια των εξελίξεων στην εθνική και ευρωπαϊκή οικονομία και στον  διεθνή ανταγωνισμό. Τεχνολογία-Οργάνωση - Διείσδυση σε νέα προϊόντα και αγορές.

5.    Δέσμευση

Για κάθε κυβέρνηση η ανάπτυξη του Τουρισμού είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας. Το μέγεθος του ελληνικού τουρισμού μπορεί να διευρυνθεί περαιτέρω, όμως το πιο σημαντικό είναι να προσελκυστεί τουρισμός υψηλών απαιτήσεων και προδιαγραφών. Διότι τα αποτελέσματα της τουριστικής πολιτικής μετρώνται αντικειμενικά όχι με τον αριθμό των τουριστών, αλλά έχοντας υπόψη αφενός το οικονομικό αποτέλεσμα της τουριστικής δραστηριότητας, τον δυναμισμό του, την χρονική διασπορά του αλλά και την τοπική διασπορά σε όλες τις περιοχές της χώρας.

Η Υπουργός Τουρισμού Έλενα Κουντουρά έχει δώσει δείγματα γραφής. Δικά της δημιουργήματα είναι όλες οι υπάρχουσες δομές, αλλά και όλες οι πρωτοποριακές ιδέες. Για την τουριστική ανάπτυξη συνεργάσθηκαν τότε τα πιό φωτισμένα πνεύματα που διέθετε τότε η χώρα, ανεξάρτητα πολιτικών πεποιθήσεων.  Και έτσι, με αυστηρότητα αλλά και δικαιοσύνη, αναπτύχθηκαν στην χώρα δομές που αντέγραψαν άλλοι, τους οποίους σήμερα αγωνιζόμαστε να φτάσουμε.   Είναι πια καιρός οι μέρες αυτές να επιστρέψουν.  Και αυτό αποτελεί την μεγάλη μας δέσμευση.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο Τουρισμός ήταν ο κυριότερος παράγων ισορροπίας στο ισοζύγιο πληρωμών.  Τώρα που η νομισματική ενοποίηση έχει πραγματοποιηθεί, δεν παύει να παίζει αυτόν τον ρόλο, με ίσως μεγαλύτερη ακόμα σημασία.

Ελληνική φύση - Οικολογικός τουρισμός

Η Ελλάδα διαθέτει ιδιαίτερα πλούσιο και ποικίλο φυσικό περιβάλλον, καθώς παρά τη μικρή της έκταση παρουσιάζει σπάνια γεωμορφολογία με έντονες αντιθέσεις και πολλές περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας. Χιλιάδες δαντελωτές ακτές, επιβλητικά βουνά, σπήλαια και φαράγγια, λίμνες, ποτάμια, βιότοποι εξαιρετικής ομορφιάς και μοναδικά οικοσυστήματα «προικίζουν» την ελληνική γη με εντυπωσιακά τοπία, τα οποία σε συνδυασμό με το ήπιο κλίμα  της χώρας, καθιστούν την Ελλάδα ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις του οικολογικού-εναλλακτικού τουρισμού.

Επισκεπτόμενος διάφορες περιοχές της χώρας, ο φυσιολάτρης περιηγητής έχει την ευκαιρία:

·                να περιπλανηθεί στα αισθητικά δάση ή να εξερευνήσει τους εθνικούς δρυμούς όχι μόνο στην ορεινή ενδοχώρα αλλά και σε ορισμένα νησιά ή κοντά σε ποταμούς και σε λίμνες.

·                να απολαύσει τα υπέροχα μνημεία της φύσης, τα φαράγγια, τα σπήλαια και τους καταρράκτες.

·                να παρατηρήσει και να θαυμάσει τα σπάνια είδη πουλιών που φωλιάζουν ή καταφεύγουν στα παράκτια οικοσυστήματα και τους υγρότοπους (βραχώδεις ακτές, αμμώδεις παραλίες, αμμοθίνες, «δέλτα»   ποταμών, λίμνες, έλη, αλίπεδα κ.α.).

·                να μελετήσει την εξαιρετική ποικιλία της χλωρίδας στην ελληνική ύπαιθρο.

·                να επισκεφθεί τα μοναδικά θαλάσσια πάρκα της Αλοννήσου και της Ζακύνθου, όπου βρίσκουν, αντίστοιχα, καταφύγιο δύο προστατευόμενα είδη, η μεσογειακή φώκια μονάχους-μονάχους και η θαλάσσια χελώνα καρέτα-καρέτα.

·                να συμμετάσχει σε δραστηριότητες exteme σπορ (κανόε-καγιάκ, rafting, monoraft, hydrospeed, canyonig, ποδήλατο βουνού κ.α.), που τα τελευταία χρόνια γνωρίζουν θεαματική άνοδο στην Ελλάδα.

·                τέλος, να διαμείνει σε πρότυπες αγροτουριστικές μονάδες, που αναπτύσσονται σε όλη την επικράτεια και δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει την τοπική αρχιτεκτονική, πολιτισμική και γαστρονομική παράδοση, αλλά και τα προϊόντα, τις αγροτικές ασχολίες και την καθημερινή ζωή των κατοίκων κάθε περιοχής.

Οι επισκέπτες των οικολογικά ευαίσθητων περιοχών οφείλουν να τηρούν προσεκτικά τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση, την αποφυγή κάθε ενόχλησης των φυσικών βιοτόπων και διατάραξης της ισορροπίας των οικοσυστημάτων. Πληροφορίες για το πώς μπορείτε να επισκεφθείτε προστατευόμενες περιοχές και να συμμετέχετε σε ειδικά προγράμματα, παρέχουν τα διάφορα τοπικά κέντρα πληροφόρησης, η τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς και ειδικευμένα γραφεία (βλέπε σχετικό κατάλογο).

 

Επιχειρείν

Η Ελλάδα είναι ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς, παγκοσμίως. Τα πανέμορφα τοπία της, οι φιλικές και καθαρές της θάλασσες, το ήπιο κλίμα, η μοναδική ιστορική κληρονομιά καθώς και η πατροπαράδοτη ελληνική φιλοξενία είναι τα πλεονεκτήματα που έχουν καταστήσει τη χώρα έναν ιδιαίτερα θελκτικό προορισμό για τον επισκέπτη-τουρίστα.

Επιπλέον, ο τουριστικός τομέας αποτελεί για την Ελλάδα μία από τις κύριες πηγές του εθνικού της πλούτου, καθώς συνεισφέρει ετησίως περισσότερο από το 18% στη διαμόρφωση του Α.Ε.Π., δημιουργεί περίπου 700.000 θέσεις εργασίας και συμβάλει αποφασιστικά στην περιφερειακή ανάπτυξη.

Μετά την επιτυχή διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 στην Αθήνα και την ολοκλήρωση των μεγάλων έργων υποδομής, η Ελλάδα εισήλθε σε νέα ελπιδοφόρα εποχή. Η άρτια οργάνωση του μεγάλου αυτού αθλητικού γεγονότος, που άφησε άριστες εντυπώσεις στην παγκόσμια κοινότητα, ανέδειξε ανάγλυφα τις τεράστιες δυνατότητες της χώρας και απέδειξε ότι η Ελλάδα έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη και μεγάλων επιχειρηματιών στη διεθνή τουριστική και μη αγορά και σταδιακά καθιερώνεται ως ιδανική επιλογή-προορισμός για διεξαγωγή μεγαλύτερων ή μικρότερων συνεδρίων, διεθνών εκθέσεων, άλλων οργανωμένων εκδηλώσεων αλλά και μεγάλων επενδύσεων που εντάσσονται στη βιομηχανία του τουρισμού.

Πρόσφατα, με εξαγγελίες της, η ελληνική κυβέρνηση υπογράμμισε τη σημασία του Τουρισμού για την οικονομική ανάπτυξη του τόπου και περιέγραψε το πλαίσιο της νέας στρατηγικής, η οποία θα δημιουργήσει ένα πιο φιλικό κλίμα στον νέο επενδυτή. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει τη σταδιακή απεμπλοκή των διαδικασιών δημιουργίας επενδύσεων από τις χρονοβόρες διαδικασίες της γραφειοκρατίας, τον εκσυγχρονισμό και τη σωστή χρήση των υφιστάμενων τουριστικών υποδομών, αλλά και το άνοιγμα σε νέες αναπτυσσόμενες αγορές του κόσμου μέσω μιας μοντέρνας επικοινωνιακής τουριστικής πολιτικής.