ΠΑΝΟΣ ΚΡΙΚΗΣ - ΜΙΑ ΜΙΝΙ (ΜΙΚΡΗ) ΕΞΙΣΤΟΡΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ

Ο ΠΑνος ΚρΙκης γεννήθηκε στην Καστοριά το 1931. Ο πατέρας του ήταν Δικηγόρος και η μάνα του απόφοιτος του Σχολαρχείου.

Είναι κάτοχος πτυχίου της Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών (ΠΑΝΤΕΙΟΥ) και πτυχίου Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τελείωσε το γυμνάσιο της Καστοριάς και έλαβε μέρος στην Εαμική Εθνική Αντίσταση από τις γραμμές της ΕΠΟΝ, παραφυλάγοντας τους μυστικούς χώρους των αγωνιστών, μεταφέροντας προκηρύξεις και τα δελτία του BBC στα ηγετικά κλιμάκια, χωρίς ποτέ να διεκδικήσει ηθικά και υλικά ανταλλάγματα για τον ίδιο και τα παιδιά του.

Το 1964 έγινε μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Καστοριάς και άσκησε το δικηγορικό λειτούργημα μέχρι το 1994. Διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Καστοριάς, Πρόεδρος του πρώτου επιστημονικού Συλλόγου του Νομού, Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Καστοριάς, Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Κέντρου και Πρόεδρος της ΕΔΗΝ (Ένωση Δημοκρατικής Νεολαίας) Νομού Καστοριάς, Πρόεδρος για την καθιέρωση της απλής αναλογικής, Πρόεδρος της κίνησης για τον εκδημοκρατισμό των Ενόπλων Δυνάμεων, της Περιηγητικής Λέσχης του Αθλητικού Συλλόγου Καστοριάς η «Ορεστιάς» και πολλών άλλων Συλλόγων.

Ασχολήθηκε με την σύνταξη και δημοσίευση άρθρων σε τοπικές και Αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά, θέματα ιστορίας, και με θέματα ιδιαίτερου εθνικού, θρησκευτικού, ηθοπλαστικού, πολιτικού και ιστορικού περιεχομένου.

Στην περίοδο της Χούντας ήταν ο μόνος Δικηγόρος της Καστοριάς (πλην του αειμνήστου Κοσμά Τσαμίση) που υπέστη συνεχείς κατατρεγμούς, γιατί δεν στήριξε το καθεστώς των συνταγματαρχών.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΕΝΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ:

·                ΓΙΑΤΙ ΠΟΛΕΜΗΣΑΜΕ; ΓΙΑΤΙ ΑΝΤΙΣΤΑΘΗΚΑΜΕ; 1990 (εξαντλήθηκε).

·                Η ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ. Μονογραφία, 1992 (εξαντλήθηκε).

·                ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ: Η ΜΑΡΤΥΡΙΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Μονογραφία, 1994.

·                Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ. Μονογραφία, 2000.

·                Ο ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΩΝ 1941-1944. 2006 (Το ΕΑΜ – 310 σελίδες) – (εξαντλήθηκε).

·                ΚΑΣΤΟΡΙΑ: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΜΥΘΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ. 2006, (174 σελίδες, εξαντλήθηκε).

·                Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821 ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1975, (344 σελίδες).

·                Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, 2009 (σελίδες 260).

·                ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ: ΕΝΑΣ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΜΕ ΣΑΘΡΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ, 2011, (σελίδες 198).

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΚΔΟΘΕΙ:

·                ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ, (320 σελίδες).

·                ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΗΔΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΒΙΟΥ.

        ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ: ΔΟΛΟΣ – ΑΠΑΤΗ – ΔΗΜΑΓΩΓΙΑ –         ΛΑΦΥΡΑΓΩΓΙΑ – ΚΟΜΜΑΤΟΚΡΑΤΙΑ – ΚΟΜΜΑΤΟΚΥΡΙΑΡΧΙΑ, (204 σελίδες).

·               ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, (195 σελίδες).

·               ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΑΙ ΚΛΑΣΣΙΚΟΙ ΝΟΜΟΘΕΤΑΙ ΚΑΙ ΘΕΣΜΟΘΕΤΑΙ, (73 σελίδες).

·               ΠΑΙΔΕΙΑ: ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΘΕΣΜΟΣ ΜΕ ΣΑΘΡΑ ΚΑΙ ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΠΤΩΣΗ, (245 σελίδες).

·               ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Ο ΝΕΚΡΟΘΑΦΤΗΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.

Η Ελληνική Δημοκρατία τιμώσα την ανιδιοτελή προσφορά του Πάνου Κρίκη προς την Πατρίδα και την τεράστια πνευματική του δημιουργία – το σύνολο δηλαδή των έργων του ως αρθρογράφου, ιστορικού και συγγραφέως –, του απένειμε παράσημο εξαιρέτων πράξεων και παράσημο πνευματικού ανθρώπου.

  

                                     Η ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ ΜΟΥ

Πόση διάρκεια μπορεί να έχει η αρθρογραφία, που κατά κανόνα αναλύει, σχολιάζει, κρίνει την επικαιρότητα και μερικές φορές προτείνει λύσεις; Και μάλιστα στην εποχή μας με την καταρρακτώδη αλληλοδιαδοχή των γεγονότων και την πλύση του εγκεφάλου από την τηλεόραση, που χειραγωγεί το άτομο με την προπαγάνδα και καθιστά την ενημέρωση μονομερή, ελεγχόμενη και διαβλητή; Που κάνει τόσο γρήγορα το επίκαιρο ανεπίκαιρο; Παλιό το νέο, πριν καν προφτάσει να ολοκληρωθεί;

Η αρθρογραφία καθρεφτίζει και απηχεί το κλίμα της εποχής, τις συνθήκες και τον σφυγμό της και πέραν της επικαιρότητος. Αποτελεί με άλλα λόγια, την άμεση ιστορία του καιρού της. Κι’ έπειτα, το πλέον σημαντικό, αναζητεί – και πρέπει να αναζητεί – τους συντελεστές που συνθέτουν και καθορίζουν τα αίτια που κινούν τις ανθρώπινες πράξεις, τις πράξεις που καθορίζουν τη διαμόρφωση των διαφόρων φάσεων του ιστορικού γίγνεσθαι. Χωρίς αυτή την πλατύτερη και βαθύτερη θεώρηση το σήμερα μένει ανερμήνευτο και το αύριο ανεξιχνίαστο.

Μοναδικό κίνητρο των άρθρων μου είναι να συμβάλλουν όσο μπορούν, στην προσπάθεια για την οικοδόμηση μιάς νέας Ελλάδας, χωρίς τα φαινόμενα ηθικής παρακμής και σήψης – γενικής – ,στην εμπέδωση γνήσιας πολιτικής και κοινωνικής Δημοκρατίας με κυρίαρχα και πρωτεύοντα θέματα την πρόοδο και ευημερία των Ελλήνων, την κοινωνική γαλήνη, την προκοπή των Ελλήνων και άλλα πολλά.

Και σε τοπικό επίπεδο, για μιά αναγεννημένη Καστοριά, σε μιά νέα πορεία αναδημιουργίας στον οικονομικό ιδίως τομέα με ανάκαμψη της Γουνοποιίας, με προβολή σ’ ένα ευρύ κοινό – Παγκόσμιο και Πανελλαδικό – της Καστοριάς για την προσέλκυση μεγάλου αριθμού τουριστών και άλλων προτεραιοτήτων. Και τέλος, την ανάδειξη σε αιρετά αξιώματα νέων ανθρώπων, ικανών και καταξιωμένων οικονομικά και κοινωνικά με αποστρατεία των αχόρταγων που λυμαίνονται τρεις δεκαετίες τον τόπο, και των χωρίς ηθικούς ενδοιασμούς τυχάρπαστους.

Φίλε αναγνώστη – αναγνώστρια,

 η προσπάθεια όμως αυτή δεν μπορεί να ευδοκιμήσει και να καρπίσει εάν δεν συνειδητοποιήσουμε όλοι τις πολλαπλές υποχρεώσεις που μας βαραίνουν σαν τόπο, λαό, άτομα. Χρειάζεται κοινή προσπάθεια, αυτογνωσία και θάρρος. Επιθυμία και διάθεση των άρθρων μου είναι να συμβάλλω κι’ εγώ σε μιά τέτοια συνειδητοποίηση. Ελπίζω στην ευαισθησία σας και είμαι βέβαιος ότι θα κριθώ επιεικώς.

ΠΑΝΟΣ ΚΡΙΚΗΣ

                                                  ΓΙΑΤΙ   ΓΡΑΦΩ

          Αλοίμονο εάν έβαζα την συνείδησή μου στο ένα τάσι της ζυγαριάς και στο άλλο τα συμφέροντά μου, τα υλικά και ηθικά ωφελήματα, τα κέρδη.

            Πολλοί φίλοι μου λένε, γιατί γράφεις; Γιατί έρχεσαι σε έντονη αντιπαράθεση με την εξουσία, το τοπικό κατεστημένο και τα διευθυντήρια των κομμάτων; γιατί αποκαλύπτεις άγνωστες πράξεις και σελίδες της Ελληνικής και Καστοριανής Ιστορίας; Γιατί επιδεικνύεις ενδιαφέρον για εθνικά θέματα; Γιατί διεξάγεις αγώνες για την αληθινή Ορθοδοξία, τη γνήσια Δημοκρατία, τις αιώνιες αξίες της Ελληνικής Φυλής, για τους πόθους και διεκδικήσεις του Έθνους, για την Εθνική ενότητα και ομοψυχία, για τα ιδανικά της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης, του Ανθρωπισμού και της Ειρήνης;

            Γιατί γίνεσαι αντιπαθής στους νομείς της εξουσίας καριερίστες πολιτικούς, συνδικαλιστές και σε όλους τους καρεκλοκένταυρους, στους οικονομησάκηδες, στα τρωκτικά του Δημοσίου, στις διάφορες ομάδες      –  κλίκες – προωθήσεως ημετέρων, πλην φαύλων, χωρίς αρχές, χωρίς δημοκρατική συμπεριφορά; Μήπως παίρνεις δικαίωση; Εσύ θα διορθώσεις την κοινωνία και  τα κακώς κείμενα; Δέχομαι κάθε κριτική, τους ακούω και εξάγω τα συμπεράσματά μου, κρατώ τον καρπό που μου χρειάζεται. Επιγραμματικά: ΓΡΑΦΩ:

Διότι παραχαράσσεται η Ελληνική ιστορία, διαστρεβλώνεται ή αποσιωπάται η αλήθεια και σχεδόν όλοι με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις ιστορικοί, πολιτικοί, διανοούμενοι, ταγοί δεν απαντούν στις προκλήσεις της εποχής, σταθμίζοντας το πολιτικό κόστος, ή από αδιαφορία.

Γιατί κανείς μέχρι σήμερα δεν έδειξε έμπρακτο ενδιαφέρον για τα δίσεκτα χρόνια της κατοχής, μια χρονική περίοδο γεμάτη συμφορές για τον Νομό Καστοριάς και τους κατοίκους που, για τις πυρπολήσεις, τις τρομερές καταστροφές και την πλήρη ερήμωση πολλών χωριών από τους κατακτητές και τους ντόπιους – δυστυχώς – συνεργάτες τους.

Για τον βιασμό γυναικών και παρθένων σε πολλά προσφυγικά χωριά από τους ενόπλους Βουλγαροκομιτατζήδες.

Για τις ηρωικές πράξεις των Καστοριανών Αγωνιστών της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης και τα αξιοθαύμαστα γεγονότα που τη σημάδεψαν.

Γράφω για το ολοκαύτωμα της Κλεισούρας ανατρέποντας τη διαστρεβλωτική επιχειρηματολογία των δοσιλόγων και των απόντων από την εποποιία της Εθνικής μας Αντίστασης.

Γράφω, πώς και ποιοί απέτρεψαν την προσάρτηση του Νομού Καστοριάς στη Βουλγαρία.

Διότι σε υψίστης ΕΘΝΙΚΗΣ σημασίας θέματα, όπως το Κυπριακό, όπως η δήθεν ύπαρξη τουρκικής μειονότητας στη Θράκη και «Σλαβομακεδονικής» στη Μακεδονία, οι εδαφικές διεκδικήσεις των Τούρκων και Αλβανών σε βάρος της Ελλάδας, το όνομα «Μακεδονία» των Σκοπιανών και πολλών άλλων, κανένας σε τοπικό επίπεδο δεν υψώνει φωνή διαμαρτυρίας, δεν εκφράζει γραπτώς τις θέσεις του. Είναι αδιαφορία;  έλλειψη αμυντικής διάθεσης των πολλών; ή Μιθριδατισμός[1];

Διότι όσοι δεν έζησαν τα γεγονότα εκείνα, γαλουχούνται με απατηλές παρουσιάσεις, από μια πλύση εγκεφάλου, από μύθους, όπως στην περίπτωση των ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΩΝ, που οι δοσίλογοι τους χαρακτηρίζουν ΕΑΜοβούλγαρους και ΕΑΜσλάβους…

Διότι οι εκατοντάδες αναγνώστες, με αγάπησαν, με προτρέπουν να συνεχίσω και μάλιστα  να είμαι πιο ωμός, πιο μαχητικός, περισσότερο αποκαλυπτικός και πιο καταγγελτικός.

Τέλος γράφω χωρίς να αποβλέπω στο παρόν, για να με επαινέσουν οι σύγχρονοί μου, αλλά γράφω έχοντας περισσότερο στραμμένο τον νου μου στους απογόνους, κι από εκείνους προσμένω την αμοιβή για τα γραφόμενά μου, ώστε οι μετέπειτα να λένε: Επιτέλους την εποχή εκείνη στην Καστοριά ήταν ένας αρθρογράφος και ιστορικός, ένας ελεύθερος άνθρωπος, γεμάτος ειλικρίνεια, μακριά από κλίκες και διαπλοκές, από κολακείες, δουλοπρέπεια και λαϊκισμό, που είχε ευαισθησίες και υπερασπιζόταν με πάθος την Ελλάδα, τα Εθνικά μας θέματα, τη Δημοκρατία, την αλήθεια και γενικά τις αιώνιες Αξίες της Ελλάδας και της Ορθοδοξίας, το δίκαιο, και τους απλούς Καστοριανούς πολίτες, χωρίς υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, παρά το προσωπικό και οικογενειακό κόστος για την αντισυμφεροντολογική του αυτή επιλογή, και ποτέ δεν του απέλειπε η ελευθεροφροσύνη, το θάρρος, η εντιμότητα, η αρετή.

(Το άνω άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΝΕΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑ», την 5/2/1999).

ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ

Υποχρέωση της Δημοσιογραφίας και του Δημοσιογράφου, που πηγάζει από τη συνείδηση, την κοινωνία και τον ηθικό νόμο, είναι πρωτίστως η αντικειμενικότητα, η αμεροληψία, η προάσπιση της εθνικής, πολιτικής και οικονομικής ανεξαρτησίας και ο καταγγελτικός λόγος για πράξεις, παραλείψεις και γεγονότα της εξουσίας που βλάπτουν το δημόσιο συμφέρον.

Επί πλέον, η έντιμη δημοσιογραφία, αυτή τέλος πάντων που απέμεινε, σ’ αυτόν τον τόπο, πρέπει να απευθύνει εκκλήσεις στους κυβερνώντες και τους πολιτικούς όλων των κομμάτων να συνειδητοποιήσουν την κρισιμότητα της κατάστασης και να αρθούν υπεράνω των αδυναμιών και των συμφερόντων τους. Διότι, υπέρτατος νόμος τώρα πλέον είναι η σωτηρία της πατρίδας απ’ ό,τι απέμεινε. Η πολιτική μας όμως ηγεσία, δεν φαίνεται να εμφορείται από αυτή την αντίληψη.

Δυστυχώς δεν συνετίζεται.

ΠΑΝΟΣ ΚΡΙΚΗΣ

---

[1] Μιθριδατισμός είναι η βαθμιαία εξοικείωση του ανθρώπου σε δυσάρεστες καταστάσεις.