«Η μελέτη της ιστορίας συνοδευόμενη από έμφρονα κρίση, μπορεί
πολύ να συντελέσει στη διόρθωση της ζωής του πολιτικού και κοινωνικού βίου των
ανθρώπων και στην αποφυγή λαθών, γιατί από την ιστορία διδασκόμαστε πολλά και
σοφά ποιοτικά διδάγματα».
Π.Κ.
·
«Οι εμφύλιοι και θρησκευτικοί πόλεμοι είναι οι πιο αιματηροί,
οι πιο φρικτοί, οι πιο εξτρεμιστικοί».
Π.Κ.
·
Είναι εύλογα κατανοητό ότι η
πολιτική, κοινωνική, οικονομική, ηθική κ.λ.π. κρίση που μαστίζει την Ελλάδα τα
τελευταία χρόνια έχει στρέψει την προσοχή του κοινού στην οδυνηρή
πραγματικότητα του σήμερα. Αλλά ενώ η χώρα αγωνίζεται να απαλλαγεί από την
τρομερή κατάσταση στην οποία βρίσκεται, συγκεκριμένα τραγικά λάθη του
παρελθόντος, οφείλουν να μην ξεχαστούν, όπως ο Εμφύλιος Σπαραγμός του 1946-1949. Εξήντα πέντε χρόνια μετά μία
δικαστική υπόθεση που έμεινε στην Ιστορία, επιστρέφει στο προσκήνιο με την
ελπίδα ότι ένα σοβαρό σφάλμα της Δικαιοσύνης επιτέλους θα διορθωθεί.
Στις 14-6-48 άρχιζε η
επιχείρηση «Κορωνίς» που αποδείχθηκε
η μεγαλύτερη, η δυσκολότερη και η πλέον φονική μάχη εκείνου του πολέμου. Του
Γράμμου. Εκεί πάνω στην Αετομηλίτσα
στα 1.400 μ. έδρευε το Ανώτατο
Στρατιωτικό Συμβούλιο της Κυβέρνησης των Βουνών, που προφυλασσόταν από δύο οχυρωματικές γραμμές. Εκεί στα «άπαρτα κάστρα» κατά τον Ζαχαριάδη υπήρχαν 12.500 υπερασπιστές
τους. Οι οχυρώσεις ανερχόταν σε χιλιάδες ορύγματα και πυροβολεία κατασκευασμένα
από χώμα, πέτρα και κορμούς δέντρων, διότι απλούστατα δεν υπήρχε τσιμέντο και
σίδηρος. Υπήρχαν βέβαια και πολλά πολυβολεία στις κορυφές των εκατοντάδων
πετρωδών εξάρσεων διότι κατά τον Ν.
Μπελογιάννη ο Δημοκρατικός Στρατός
έπασχε από «κορυφομανία» (Γ. Μαργαρίτης, Ιστορία Ελληνικού
Εμφυλίου Β’ 28). Κακώς δηλαδή έχτιζαν πολυβολεία σε ευπρόσβλητες θέσεις.
Από ακριτομύθιες ξένων
αξιωματικών και από δημοσιότητα που δόθηκε σ’ ένα χάρτη ο Μάρκος γνώριζε και την ημερομηνία έναρξης της επίθεσης και ήταν
φυσικό να λάβει τα μέτρα του καλώντας να τον πλαισιώσουν εφεδρείες. Η επίθεση
δύο Μεραρχιών του Εθνικού Στρατού από δυτικές και νοτιοδυτικές θέσεις άρχισαν
στις 14/6 και στις 20/6, δύο Μεραρχίες κινήθηκαν από ανατολικές και νοτιοανατολικές
θέσεις. Είχε προηγηθεί ανηλεές σφυροκόπημα των θέσεων του Δημοκρατικού Στρατού από το πυροβολικό και από τον αέρα. Και το
κατά Τσακαλώτον «Ιερόν Όρος» ο Γράμμος,
θα έπρεπε κατά τον Ζαχαριάδη να γίνει
«ο τάφος του μοναρχοφασισμού». Αντί
τούτου το βουνό μεταβλήθηκε σε ένα απέραντο σφαγείο με τις φονικότατες μάχες.
Ατυχώς για την Ελλάδα τα παιδιά της είναι σπουδαίοι πολεμιστές ακόμη και σε
εμφυλίους (Αλέξανδρος Ζαούσης «Η τραγική αναμέτρηση» Β’ 44). Η
ξιφολόγχη βυθίστηκε σε σώμα αδερφού. Αργότερα στην Αλεβίτσα ο διμοιρίτης του ΔΣΕ Σάββας
Παπαδόπουλος ετοιμαζόταν να ρίξει με τον όλμο και ξαφνικά από την πλευρά
του Στρατού ακούει μία φωνή:
-
Μη ρίχνεις ξάδερφε, είμαι
εδώ πέρα.
Ο Παπαδόπουλος σοκαρίστηκε και δεν έριξε τον όλμο…! Και στις 18/6
μέσα σ’ ένα δάσος ο λοχαγός του Εθνικού Στρατού Γ. Παπαδόγιαννης βρίσκεται αντιμέτωπος μ’ έναν αξιωματικό του ΔΣΕ τον «Άρη». Πιάνονται στα χέρια, βγαίνουν μαχαίρια, παλεύουν σώμα με
σώμα. Κάποια στιγμή αγκαλιασμένοι πέφτουν στον γκρεμό. Σχισμένοι και
καταματωμένοι σηκώνονται κι ο «Άρης»
με μία μαχαιριά στο στήθος πέφτει νεκρός. Αλλά ο Παπαδόπουλος μ’ ένα θανάσιμο πλήγμα στον τράχηλο θα πεθάνει την
άλλη μέρα για να ολοκληρωθεί η αδελφοκτονία! Μαύρες μέρες για την Ελλάδα. Να
μην ξανάρθουν ποτέ.
Η πρώτη αυτή μάχη του Γράμμου
άρχισε υπό συνθήκες κανονικού πολέμου με αντιπάλους πανέτοιμους με σχέδια
επιτελικά και συγκέντρωση μεγάλων δυνάμεων εκατέρωθεν. Από τις 14/6 μέχρι τις
20/8/48 που διήρκεσε η Μάχη του Γράμμου
οι διακυμάνσεις στην εξέλιξή της υπήρξαν πρωτοφανείς. Αλλά καθ’ όλο τον Ιούλιο
οι επιχειρήσεις καρκινοβατούσαν διότι υπήρχε και γκρίνια μεταξύ των
αξιωματικών, γεγονός που ανάγκασε τον Αρχηγό ΓΕΣ Γιαντζή και τον Βαν Φλήτ να πάνε στο μέτωπο έχοντας μαζί
τους και τον στρατηγό Θ. Τσακαλώτο
που ακόμη δεν είχε λάβει μέρος στις επιχειρήσεις του Γράμμου. Εκεί ο Τσακαλώτος είχε μείνει – και όχι φυσικά
μόνον αυτός – άναυδος μπροστά στους διαπληκτισμούς του Σωματάρχη με δύο
Μεράρχους για επιχειρησιακά θέματα! Θα ακολουθήσει παραίτηση του Σωματάρχη και
το ΓΕΣ ανέλαβε το ίδιο τον συντονισμό
των ενεργειών των δύο Σωμάτων Στρατού και τον ρόλο των Μεραρχών Δυτικής
Μακεδονίας και Ηπείρου, καθορίζοντας την
26/7/48 ως ημέρα γενικής επίθεσης και στα δύο μέτωπα. Πρώτα έπεσε μετά
πενθήμερο αγώνα το ιστορικό (1940, Δαβάκης)
ύψωμα του Προφήτη Ηλία Φλιάμας, στις
4/8 το Ταμπούρι και στις 5/8 η Γύφτισσα. Έπεσαν τα υψώματα αλλά «έπεσαν» και εκατοντάδες ελληνικά κορμιά
της μικρής Ελλάδας! Από της 7ης μέχρι της 21/8/48 με αργοπορία έξι εβδομάδων,
ως προς το αρχικό σχέδιο εξελίχθηκε η τελευταία φάση του Σχεδίου «Κορωνίς», δηλαδή η φάση συντριβής κάθε
άμυνας στο Γράμμο. Και όταν υπερφαλαγγίστηκαν τα χωριά Αετομηλίτσα και Γράμμος
ο Μάρκος με ισχυρή επίθεση ελευθέρωσε
διαβάσεις προς Αλβανία και Βίτσι. Στην Αλβανία έστειλε περί τους 1.500 μαχητές
του και τους 3.000 και πλέον τραυματίες καθώς και το πυροβολικό του ενώ στο
Βίτσι κατευθύνθηκαν 8.000 μαχητές του. Η Προσωρινή Κυβέρνηση εγκαταστάθηκε στο
χωριό Πυξός κοντά στις Πρέσπες όπου σήμερα οι παλαιότεροι κάτοικοι σου
επιδεικνύουν τις διάφορες εγκαταστάσεις. Αλλά η δικαιολογημένη ευφορία της
Αθήνας για την «περίλαμπρη νίκη» στο
Γράμμο σ’ ένα μήνα θα μετατρεπόταν σε χαρμολύπη και ανησυχία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου